Yeni vergi rejiminden sonra süper zenginler Londra'yı terk ediyor
Bu yüzyılın büyük bir bölümünde Birleşik Krallık — özellikle de Londra — dünyanın süper zenginlerinin yaşamak, çalışmak ve eğlenmek için en popüler destinasyonlarından biri oldu. Birleşik Krallık’ın bu dönemdeki yaklaşımını en iyi özetleyen kişi, Tony Blair ve Gordon Brown’ın İşçi Partisi hükümetlerinde kıdemli bir bakan olan ve şu anda Birleşik Krallık’ın Amerika Birleşik Devletleri büyükelçisi olarak görev yapan Peter Mandelson’dı.
Mandelson, 1998’de Silikon Vadisi’ndeki bir grup iş insanına şunları söylemişti: “Vergilerini ödedikleri sürece insanların aşırı zengin olmasından son derece memnunuz”
Ancak Birleşik Krallık'ın aşırı zenginleri hedefleyen yeni vergi rejimiyle birlikte bu politika değişti ve şimdi Londra'da milyarderlerin göçü başladı.
Bu akımın, Rusya’nın 2022’de Ukrayna’yı işgaliyle başladığını söylemek mümkün.
Gayrimenkul şirketi Aston Chase, savaşın başladığı dönemde Londra’da yaklaşık 150.000 Rus’un yaşadığını ve 1,1 milyar sterlin (1,5 milyar dolar) değerinde konut mülküne sahip olduklarını tahmin ediyordu. Ancak Yüzlerce Rus oligark, yaptırımların ardından Birleşik Krallık’tan ayrıldı.
Ancak bu, Rusya’ya özgü bir konuydu ve Rus faaliyetlerinden kazanç sağlayanlar dışında pek az kişi onların gidişine üzüldü.
Durum, geçen yılki genel seçim öncesinde daha geniş çapta değişmeye başladı. O dönemde Maliye Bakanı olan Jeremy Hunt, Mart 2024'teki bütçe görüşmelerinde İşçi Partili rakiplerinin politikalarını kendine mal etmeye çalıştı.
Hunt, Nisan 2025 itibarıyla Birleşik Krallık’ın ‘non-dom’ olarak bilinen statüyü kaldıracağını açıkladı. 1799 yılına dayanan ve vergi sisteminin bir tuhaflığı olan bu uygulama, Britanya’da yaşayan ancak burayı kalıcı ikametgahı olarak görmeyen varlıklı kişilerin yalnızca ülkede kazandıkları veya ülkeye transfer ettikleri gelir üzerinden vergi ödemesine olanak tanıyordu.
Non-dom statüsünün kaldırılması, aslında İşçi Partisi’nin önde gelen politikalarından biriydi. Zira parti, eski başbakan Rishi Sunak’ın Hindistan doğumlu eşi Akshata Murty’nin 2022-23 vergi yılında non-dom statüsünden yararlanan yaklaşık 74 bin kişiden biri olmasını gündeme taşıyan taraftı.
Hunt, non-dom statüsünü “daha basit, ikamete dayalı bir sistem” ile değiştirmenin yıllık 2,7 milyar sterlin gelir sağlayacağını savundu. Ancak kritik bir tercihle, non-dom’ların denizaşırı off-shore hesaplara yerleştirdiği yurt dışındaki varlıkları Birleşik Krallık miras vergisine tabi tutmamayı tercih etti.
Geçen yıl temmuzda İşçi Partisi seçimi kazandığında, yeni atanan Maliye Bakanı Rachel Reeves, partinin bu konudaki liderliğini sürdürmesi gerektiğine karar verdi. Bu nedenle, denizaşırı off-shore hesaplara tanınan muafiyeti kaldırdı ve bu durum, söz konusu kişilerin dünya çapındaki tüm servetlerinin %40’lık vergiye tabi olmasının önünü açtı.
Bu karar, Birleşik Krallık’ı bir gecede dünyanın en zengin insanları için en cazip destinasyonlardan biri olmaktan çıkardı ve sonuç olarak, süper zenginlerin ülkeden kaçışı başladı.
Süper zenginlerin Londra'dan göçü
Kaç kişinin ülkeyi terk ettiğini kesin olarak bilmek zor. New World Wealth ve yatırım göçü danışmanları Henley & Partners, bu yıl Mart ayında yaptıkları açıklamada, Britanya’nın 2024 yılında göç nedeniyle net 10 bin 800 milyoner kaybettiğini, bunun 2023’e kıyasla %157 artış anlamına geldiğini ve Çin dışında herhangi bir ülkeden daha fazla olduğunu belirtti.
Bu rakamları sorgulayanlar da var. Bunlardan biri, servet vergisi çağrısı yapan partiler üstü bir Britanyalı milyonerler ağı olan Patriotic Millionaires U.K. (Vatansever Milyonerler) üyesi ve hukuk danışmanı Stephen Kinsella. CNBC'ye konuşan Kinsella, bu rakamların LinkedIn’de ayrıldığını belirten kişilerin sayısına dayanarak yapılan bir hesaplmama olduğunu söyledi.
Kinsella ayrıca, “Britanya’da yaklaşık 3 milyon milyoner var, dolayısıyla 10 bin kişi ayrılmış olsa bile bu, milyonerlerin yaklaşık %0,3’ü eder” diye konuştu.
Henley & Partners ve New World Wealth geçen hafta yeni bir rapor yayımlayarak bu yıl 16 bin 500 milyonerin Birleşik Krallık’tan ayrılacağını öngördü. Bu rakam, beklenenden iki kat fazla ve 10 yıl önce milyoner göçünü takip etmeye başladıklarından bu yana herhangi bir ülkeden görülen en yüksek net varlıklı birey çıkışı anlamına geliyor.
Gerçek rakamlar, Birleşik Krallık vergi makamlarının verileri işlemesinden birkaç yıl sonrasına kadar bilinmeyecek olsa da, pek çok işaret bu gidişatı gösteriyor. Londra’nın üst segment emlak piyasalarındaki hareketliliği takip eden LonRes, bu yıl Mayıs ayında bu tür konutlarla ilgili işlemlerin geçen yılın aynı ayına kıyasla %36 daha az olduğunu tahmin ediyor. Öte yandan, Companies House verileri, son bir yılda 4.400’den fazla şirket yöneticisinin Birleşik Krallık’tan ayrıldığını ve bu ayrılıkların son aylarda hızlandığını gösteriyor.
Ülkeden ayrılanlar arasında oldukça yüksek profilli isimler de bulunuyor. Bunlar arasında, Güney Afrika doğumlu Goldman Sachs başkan yardımcısı Richard Gnodde, Mısır’ın en zengin adamı ve Aston Villa FC’nin ortak sahibi Nassef Sawiris ile Norveç doğumlu denizcilik devi John Fredriksen de yer alıyor. Britanya’nın en zengin insanları listelerinde düzenli olarak üst sıralarda yer alan Hindistan doğumlu çelik milyarderi Lakshmi Mittal’in de seçeneklerini değerlendirdiği ve Birleşik Krallık vergi ikametini bırakmasının beklendiği belirtiliyor.
Sorunu daha da büyüten ise, diğer ülkelerin şu anda zenginleri kucak açarak karşılaması. Bunlar arasında, Goldman Sachs’tan Gnodde’nin taşındığı İtalya da var. İtalya, varlıklı yabancılara, yurt dışındaki varlık ve gelirlerini vergiden muaf tutmak için yıllık 200 bin euroya kadar sabit bir ücret ödeme imkânı tanıyor.
Ancak, göç eden milyonerler için en popüler destinasyon Birleşik Arap Emirlikleri. Şu anda Sawiris ve Fredriksen’in yaşadığı BAE, en çok tercih edilen yer haline gelmiş durumda. Henley & Partners ve New World Wealth’in son raporu, BAE’nin bu yıl net 9 bin 800 milyoner çekeceğini öngörüyor.
